Zaburzenia emocjonalne – depresja i podobne.

Zaburzenia emocjonalne to obszerne pojęcie zawierające przeróżnego rodzaju zakłócenia postępowania, sposobu myślenia oraz nastroju człowieka.

Choroby, zaburzeniaCiekawostkiPoradyUzależnieniaZdrowie

Czym są uzależnienia behawioralne?

Rate this post

Każdy nałóg prowadzi do szeregu negatywnych konsekwencji. Skłonność do zażywania substancji psychoaktywnych to nie jedyne zagrożenie. W ostatnim czasie coraz częściej rozpoznaje się uzależnienia behawioralne, czyli uzależnienia czynnościowe. Czy oznacza to, że uzależnić można się od wszystkiego?

Uzależnienie to nic innego jak nabyty, wynikający z patologicznego przyzwyczajenia stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego. Charakterystyczną cechą każdego nałogu pozostaje odczuwanie stałego lub okresowego przymusu zażywania danej substancji, lub wykonywania określonej czynności. Według przyjętych definicji, uzależnienie można również określić jako ryzykowne, wymykające się spod kontroli zachowanie.

Klasyfikacja ICD-10 rozróżnia wiele zespołów uzależnień substancjalnych. Pośród nich znajduje się: alkoholizm, narkomania, ryzykowne zażywanie środków nasennych, kannabinoidów, opiatów, czy innych środków odurzających lub pobudzających. Coraz częściej rozpoznaje się również uzależnienia behawioralne określane także jako uzależnienia czynnościowe. W tym przypadku przymusowe zachowanie, nad którym osoba uzależniona straciła kontrolę, może dotyczyć między innymi: kompulsywnych zakupów, hazardu, seksu, masturbacji, pracy, oglądania telewizji, korzystania z internetu, czy siłowni.

W zasadzie podobne przykłady można mnożyć bez końca. Czy oznacza to, że uzależnić można się od wszystkiego? Przyjmując, że wystarczy utracić kontrolę nad wykonywaniem konkretnej czynności, należałoby uznać, że istotnie, toksycznie przyzwyczaić można się do wszystkiego. W pierwszej kolejności trzeba jednak spróbować odpowiedzieć na kluczowe pytanie. Jak powstają i czym są uzależnienia behawioralne?

W odróżnieniu od nałogów substancjalnych, uzależnienia behawioralne nie powstają na skutek okresowego lub ciągłego zażywania określonej substancji. Uzależnienia behawioralne są formą zaburzeń objawiających się niekontrolowanym powtarzaniem pewnych czynności. Zalicza się je do grupy nałogów psychicznych. Formalnie można tutaj ująć wszystkie zachowania, których intensywność należy uznać za patologiczną. Oznacza to, że konkretna czynność sama w sobie nie musi mieć aspektów negatywnych. Przykładem może stać się robienie zakupów. Jest to działanie w pełni naturalne tyle, że gdy zaczyna przybierać natężenie kompulsywne, niekorzystnie odbijające się na jakimś obszarze życia, zaczyna nosić znamiona nałogu behawioralnego. Omawianie zagadnienia nastręcza trudności, ponieważ nie można zapomnieć, że oficjalnie hasło „nałogi czynnościowe” nie funkcjonuje w żadnej klasyfikacji chorób, czy zaburzeń. Można stwierdzić, że te „nowe” dla lekarzy oraz środowiska psychiatryczno-psychologicznego uzależnienia wymagają przeprowadzenia obszernych badań. To z nich ostatecznie wypłynął konkretne, jednoznaczne wnioski.

Istnienie uzależnień behawioralnych w 2013 roku potwierdziło Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Poparto to wpisaniem patologicznego uprawiania hazardu do kategorii zaburzeń i nałogów po przeprowadzeniu piątej rewizji klasyfikacji DSM. Diagnoza jest stawiana na podstawie kilku istotnych kryteriów: zaobserwowania problemu, odnotowania modyfikacji nastroju i rosnącego zapotrzebowania na daną czynność, symptomów odstawienia oraz pojawienie się konfliktów na kilku poziomach.

Po pierwsze musi więc zostać zaobserwowane, że dana czynność staje się najważniejszą aktywnością. Zmiana nastroju dotyczy emocji, jakie wywołuje powtarzanie owej czynności, która najczęściej pozwala redukować napięcia i radzić sobie ze stresem. Zmieniająca się tolerancja wskazuje na rosnące zapotrzebowanie na dane działanie, które zaprzestane, skutkuje wystąpieniem symptomów odstawiennych. Wspomniany konflikt odnosi się natomiast do rozdźwięku, jaki powtarzana czynność wywołuje na trzech poziomach: pomiędzy osobą uzależnioną, a jej najbliższymi, pomiędzy osobą a innymi aktywnościami, które powinna podejmować oraz tak zwany konflikt intra- psychiczny. Obejmuje on wszystkie negatywne odczucia uzależnionego wywoływane powtarzaniem określonej czynności. Kryteria te wskazują; Co czyni dane zachowanie uzależnieniem? W jaki sposób rozpoznać uzależnienie behawioralne? Jakie symptomy powinny niepokoić?

Czy uzależnienie jest chorobą psychiczną?



To ważne, bo wiele osób nawet w momencie, gdy otoczenie zaczyna zauważać pierwsze symptomy, automatycznie zaprzecza istnieniu problemu. Stwierdzenia typu: „robię to, bo lubię”, „w każdej chwili mógłbym przestać”, „w tym, co robię, nie ma nic szkodliwego”, „chyba dobrze, że gram/ ćwiczę/ dużo pracuje, niż miałbym pić, czy zażywać narkotyki”, to typowe komunikaty obronne mające niejako dowodzić właściwego, niezaburzonego postępowania.

Uzależnienia behawioralne i uzależnienia substancjalne wykazują podobieństwa. Podstawowa, niezaprzeczalna różnica wynika z rodzaju środka powodującego uzależnienie. W przypadku uzależnień substancjalnych jest nim przyjmowana z zewnątrz substancja, odnośnie do nałogów związanych z powtarzaniem danej czynności jest to konkretne, notorycznie powtarzane zachowanie. W przypadku każdego uzależnienia obserwuje się podobne zmiany biochemiczne. Dotyczy to między innymi ścieżek dopaminergicznych i serotoninergicznych. Oczywiście uzależnienia od substancji nie bez przyczyny uznaje się za bardziej złożone i trudniejsze do zwalczania. Każdy nałóg niesie jednak ze sobą szereg negatywnych konsekwencji we wszystkich obszarach życia jednostki.

Michael M. Miller z American Society for Addiction Medicine twierdzi, że uzależnienie to przewlekła wymagająca długotrwałego leczenia choroba.

Podobnie jak w przypadku każdej innej jednostki chorobowej konieczne są w porę podjęte działania zaradcze. Nie zaprzestanie nałogowego powtarzania czynności, czy zażywania substancji, zawsze bowiem prowadzi do wyniszczenia psychofizycznego.

Amerykańscy specjaliści wskazali, że uzależnienie jest zaburzeniem mózgu. Wyciągnięcie takich wniosków nastąpiło po przeanalizowaniu istotnego materiału badawczego. Wynika z niego między innymi, że u osoby uzależnionej dochodzi do zaburzeń pomiędzy emocjami, myślami, a zachowaniem.

Do powstania takich problemów może dojść w momencie, kiedy nastąpi zakłócenie funkcjonowania kory czołowej. To w niej splata się sfera emocjonalna i kognitywna, a ponieważ dojrzewa ona najpóźniej, zrozumiałe jest, że działania prewencyjne powinny być skierowane przede wszystkim do dzieci, młodzieży i młodych dorosłych.

Tematyka uzależnień behawioralnych została poruszona w książce „Muszki owocówki”. Jest to świetnie napisana powieść obyczajowa, której fabuła pozwoliła ukazać problem, jakim są tego rodzaju nałogi. Zrozumiemy, że walka z uzależnieniami behawioralnymi wymaga podjęcia psychoterapii. Bohaterowie, których poznamy, będą uczestniczyć w takich zajęciach. Sara, Wanda, Erol i Robert to osoby uzależnione. W trakcie lektury dowiemy się, że każde z nich, w sposób szkodliwy notorycznie powtarza określone czynności. Jest to kompulsywne robienie zakupów, uzależnienie od seksu, ćwiczeń na siłowni oraz jedzenia. Podjęcie terapii stopniowo uświadomi im przyczyny problemu. Proces terapii wymaga zmierzenia się z przeszłością. To trudne i często bolesne wyzwanie, ale bez niego uwolnienie się ze szponów nałogu nie jest możliwe. Czy dadzą radę? O tym przekonamy się w trakcie lektury.

Uzależnienie behawioralne, jakim jest nałogowy hazard, pojawia się w fabularyzowanej na prawdziwym życiorysie historii – „Pani Nela z Saskiej Kępy”. Losy Anieli Bińkowskiej, która w wieku 16 lat przy jechała do Warszawy, by rozpocząć nowe życie, naznaczyły chorobowe przyzwyczajenia. W momencie, gdy Aniela wnikała w świat przedwojennych warszawskich literatów, jej ukochany pogrążał się w nałogu. Już jako mąż zawiódł ją i wielokrotnie emocjonalnie skrzywdził. By ratować siebie i dziecko, Aniela musiała podjąć szereg trudnych decyzji.

Uzależnienia behawioralne, podobnie jak uzależnienia od substancji, stopniowo wyniszczają uwięzioną w szponach nałogu osobę oraz jej najbliższe otoczenie. Jedynym ratunkiem pozostaje rozpoznanie problemu i podjęta terapia.

alkoholizm, anoreksja, bulimia, nałogi, pracoholizm, terapia, uzależnienia, uzależnienie, życie z nałogiem,




Comment here