Ka\u017cdy na\u0142\u00f3g prowadzi do szeregu negatywnych konsekwencji.<\/strong> Sk\u0142onno\u015b\u0107 do za\u017cywania substancji psychoaktywnych to nie jedyne zagro\u017cenie. W ostatnim czasie coraz cz\u0119\u015bciej rozpoznaje si\u0119 uzale\u017cnienia behawioralne, czyli uzale\u017cnienia czynno\u015bciowe.<\/strong> Czy oznacza to, \u017ce uzale\u017cni\u0107 mo\u017cna si\u0119 od wszystkiego?<\/p>\n

Uzale\u017cnienie<\/a> to nic innego jak nabyty, wynikaj\u0105cy z patologicznego przyzwyczajenia stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego.<\/strong> Charakterystyczn\u0105 cech\u0105 ka\u017cdego na\u0142ogu pozostaje odczuwanie sta\u0142ego lub okresowego przymusu za\u017cywania danej substancji, lub wykonywania okre\u015blonej czynno\u015bci. Wed\u0142ug przyj\u0119tych definicji, uzale\u017cnienie mo\u017cna r\u00f3wnie\u017c okre\u015bli\u0107 jako ryzykowne, wymykaj\u0105ce si\u0119 spod kontroli zachowanie. <\/p>\n

Klasyfikacja ICD-10 rozr\u00f3\u017cnia wiele zespo\u0142\u00f3w uzale\u017cnie\u0144 substancjalnych. Po\u015br\u00f3d nich znajduje si\u0119: alkoholizm<\/a>, narkomania<\/a>, ryzykowne za\u017cywanie \u015brodk\u00f3w nasennych, kannabinoid\u00f3w, opiat\u00f3w, czy innych \u015brodk\u00f3w odurzaj\u0105cych lub pobudzaj\u0105cych. Coraz cz\u0119\u015bciej rozpoznaje si\u0119 r\u00f3wnie\u017c uzale\u017cnienia behawioralne okre\u015blane tak\u017ce jako uzale\u017cnienia czynno\u015bciowe. W tym przypadku przymusowe zachowanie, nad kt\u00f3rym osoba uzale\u017cniona straci\u0142a kontrol\u0119, mo\u017ce dotyczy\u0107 mi\u0119dzy innymi: kompulsywnych zakup\u00f3w<\/a>, hazardu, seksu, masturbacji<\/a>, pracy, ogl\u0105dania telewizji, korzystania z internetu<\/a>, czy si\u0142owni.<\/p><\/blockquote>\n

W zasadzie podobne przyk\u0142ady mo\u017cna mno\u017cy\u0107 bez ko\u0144ca. Czy oznacza to, \u017ce uzale\u017cni\u0107 mo\u017cna si\u0119 od wszystkiego?<\/strong><\/a> Przyjmuj\u0105c, \u017ce wystarczy utraci\u0107 kontrol\u0119 nad wykonywaniem konkretnej czynno\u015bci, nale\u017ca\u0142oby uzna\u0107, \u017ce istotnie, toksycznie przyzwyczai\u0107 mo\u017cna si\u0119 do wszystkiego. W pierwszej kolejno\u015bci trzeba jednak spr\u00f3bowa\u0107 odpowiedzie\u0107 na kluczowe pytanie. Jak powstaj\u0105 i czym s\u0105 uzale\u017cnienia behawioralne?<\/strong><\/p>\n

W odr\u00f3\u017cnieniu od na\u0142og\u00f3w substancjalnych, uzale\u017cnienia behawioralne nie powstaj\u0105 na skutek okresowego lub ci\u0105g\u0142ego za\u017cywania okre\u015blonej substancji. Uzale\u017cnienia behawioralne s\u0105 form\u0105 zaburze\u0144 objawiaj\u0105cych si\u0119 niekontrolowanym powtarzaniem pewnych czynno\u015bci.<\/strong> Zalicza si\u0119 je do grupy na\u0142og\u00f3w psychicznych. Formalnie mo\u017cna tutaj uj\u0105\u0107 wszystkie zachowania, kt\u00f3rych intensywno\u015b\u0107 nale\u017cy uzna\u0107 za patologiczn\u0105.<\/strong> Oznacza to, \u017ce konkretna czynno\u015b\u0107 sama w sobie nie musi mie\u0107 aspekt\u00f3w negatywnych. Przyk\u0142adem mo\u017ce sta\u0107 si\u0119 robienie zakup\u00f3w. Jest to dzia\u0142anie w pe\u0142ni naturalne tyle, \u017ce gdy zaczyna przybiera\u0107 nat\u0119\u017cenie kompulsywne, niekorzystnie odbijaj\u0105ce si\u0119 na jakim\u015b obszarze \u017cycia, zaczyna nosi\u0107 znamiona na\u0142ogu behawioralnego. Omawianie zagadnienia nastr\u0119cza trudno\u015bci, poniewa\u017c nie mo\u017cna zapomnie\u0107, \u017ce oficjalnie has\u0142o \u201ena\u0142ogi czynno\u015bciowe\u201d nie funkcjonuje w \u017cadnej klasyfikacji chor\u00f3b, czy zaburze\u0144.<\/strong> Mo\u017cna stwierdzi\u0107, \u017ce te \u201enowe\u201d dla lekarzy oraz \u015brodowiska psychiatryczno-psychologicznego uzale\u017cnienia wymagaj\u0105 przeprowadzenia obszernych bada\u0144. To z nich ostatecznie wyp\u0142yn\u0105\u0142 konkretne, jednoznaczne wnioski.<\/p>\n

Istnienie uzale\u017cnie\u0144 behawioralnych w 2013 roku potwierdzi\u0142o Ameryka\u0144skie Towarzystwo Psychiatryczne. Poparto to wpisaniem patologicznego uprawiania hazardu do kategorii zaburze\u0144 i na\u0142og\u00f3w po przeprowadzeniu pi\u0105tej rewizji klasyfikacji DSM. Diagnoza jest stawiana na podstawie kilku istotnych kryteri\u00f3w: zaobserwowania problemu, odnotowania modyfikacji nastroju i rosn\u0105cego zapotrzebowania na dan\u0105 czynno\u015b\u0107, symptom\u00f3w odstawienia oraz pojawienie si\u0119 konflikt\u00f3w na kilku poziomach.<\/p><\/blockquote>\n

Po pierwsze musi wi\u0119c zosta\u0107 zaobserwowane, \u017ce dana czynno\u015b\u0107 staje si\u0119 najwa\u017cniejsz\u0105 aktywno\u015bci\u0105.<\/strong> Zmiana nastroju dotyczy emocji, jakie wywo\u0142uje powtarzanie owej czynno\u015bci, kt\u00f3ra najcz\u0119\u015bciej pozwala redukowa\u0107 napi\u0119cia i radzi\u0107 sobie ze stresem. Zmieniaj\u0105ca si\u0119 tolerancja wskazuje na rosn\u0105ce zapotrzebowanie na dane dzia\u0142anie, kt\u00f3re zaprzestane, skutkuje wyst\u0105pieniem symptom\u00f3w odstawiennych. Wspomniany konflikt odnosi si\u0119 natomiast do rozd\u017awi\u0119ku, jaki powtarzana czynno\u015b\u0107 wywo\u0142uje na trzech poziomach: pomi\u0119dzy osob\u0105 uzale\u017cnion\u0105, a jej najbli\u017cszymi, pomi\u0119dzy osob\u0105 a innymi aktywno\u015bciami, kt\u00f3re powinna podejmowa\u0107 oraz tak zwany konflikt intra- psychiczny.<\/strong> Obejmuje on wszystkie negatywne odczucia uzale\u017cnionego wywo\u0142ywane powtarzaniem okre\u015blonej czynno\u015bci. Kryteria te wskazuj\u0105; Co czyni dane zachowanie uzale\u017cnieniem? W jaki spos\u00f3b rozpozna\u0107 uzale\u017cnienie behawioralne? Jakie symptomy powinny niepokoi\u0107?<\/p>\n\n

\n
\r\n